Aan tafel! De printer is klaar.
De wekker gaat af. De geur van een vers afgebakken broodje walmt langzaam je neus binnen. Je bevindt je per direct in de cephalische fase en hebt honger. Je staat op, loopt naar je 3D printer toe die het perfecte broodje voor je heeft afgebakken, volledig gepersonaliseerd, gezond en smaakvol. Exact zoals je dat naar je eigen wensen hebt afgesteld. Is dit nu daadwerkelijk de toekomst? Je hoort en leest de laatste tijd met steeds grotere regelmaat over het 3D printen van eigen voedsel? Is dit dan daadwerkelijk de toekomst? Heeft het dan zoveel voordelen?
3D printen van voedsel
Het klinkt redelijk bizar: je eten dat wordt af geprint door een printer. Maar zo vreemd en ingewikkeld is het eigenlijk niet. Een 3D printer kan modellen die op een computer zijn samengesteld omzetten tot een uiteindelijk driedimensionaal object in de echte wereld. Meestal gebeurt dit met behulp van een soort plastic dat laagje voor laagje op elkaar wordt geplaatst door een spuit. Zo ontstaat er uiteindelijk het computer ontwerp op de print tafel.
Voor het printen van je eigen voedsel blijft dit principe eigenlijk hetzelfde. Nu is echter de enkele spuit met plastic vervangen door meerdere spuiten met daarin allerlei verschillende voedingsmiddelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vloeibare chocolade, deeg, puree, fruit smoothie of zelfs vlees. Voor je het weet staat er een verse maaltijd voor je klaar.
Voordelen
Er hangt een bepaalde hype rond het printen van voedsel bij verschillende grote en kleine voedselproducten. Dit komt onder andere dat het makkelijker en goedkoper wordt om op het gebied van product vormgeving meer uniek te zijn. Doordat de op de computer gegenereerde modellen uiterst nauwkeurig worden gereproduceerd, kan je bijvoorbeeld als patissiers of chocolatiers niet iets bedenken wat te gek is. Ook sterren restaurants worden helemaal wild door de nieuwe mogelijkheden die het printen biedt. Zo kun je makkelijker iets unieks op tafel zetten.
Daarnaast werkt de 3D printer uiterst efficiënt met de materialen die hem gegeven worden. Er is dan ook bijna geen voedselverspilling. Zo gaat er altijd gedurende het bereiden van eten met de hand wel iets verloren, bv omdat je toch net iets te veel peper in je deeg hebt gegooid waardoor je genoodzaakt bent opnieuw te beginnen. Bovendien zorgt de gecontroleerde samenstelling van het uiteindelijke product ervoor dat bijvoorbeeld zout korreltjes perfect verdeeld worden. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om minder esthetisch gevormde producten die niet makkelijk aan de supermarkt bezoekers verkocht worden, toch te gebruiken. Uiteindelijk veranderd al het voedsel toch in de spuitvormen die de basis van de 3D printer vormen.
Het bereiden van voedsel vereenvoudigd ook enorm. Bij wijze van spreken hoef je enkel op een knopje te duwen waar je zin in hebt, en binnen afzienbare tijd staat het perfecte gerecht voor je op tafel. Geen zorgen dus meer dat je de verhoudingen verkeerd had ingeschat, oeps. Door de geïntegreerde oven is je gerecht ook op de juiste wijze afgebakken. Dan rest je nog maar een ding: ervan te genieten.
Het laatste voordeel waar ik in dit artikel aandacht aan wil besteden, is de personalisering die mogelijk is doordat op basis van de persoon die een bestelling plaatst er rekening gehouden kan worden met allergieën, of andere moeilijke eet verlangens. Op het personaliseren van het geprinte voedsel zullen we onder het kopje ‘Defensie’ dieper op in gaan.
Defensie
Binnen het ministerie van defensie is er op dit moment een experiment bezig om gepersonaliseerde repen te ontwikkelen voor soldaten. Door maaltijden aan te passen aan de persoonlijke behoeftes van de individuele soldaat, zou dit het herstel kunnen bespoedigen na een intensieve inspanning. Ook zou dit ervoor kunnen zorgen dat soldaten het beste uit zichzelf boven weten te halen. Volgens majoor Maartje van Reedt Dortland is het vreemd dat voor topsporters op maat gemaakte diëten bestaan, maar dat deze niet bestaan voor soldaten. Zij ziet hen namelijk ook als topsporters, hierbij haalt ze verschillende voorbeelden over het overleven in extreme omstandigheden: de koudweertrainingen in de poolregio of overleven in de jungle waar het dan weer extreem warm en klam is.
Sommige functies stellen andere uitdagingen voor medewerkers van defensie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de bemanning van een onderzeeër, die soms voor lange periode niet kunnen genieten van het zonnetje. Hierdoor is er meer behoefte aan vitamine D. Door de gepersonaliseerde repen wordt met dit allemaal rekening gehouden en wordt voor elke soldaat een uniek profiel opgesteld. Zodra deze dan naar zijn persoonlijke reep grijpt, weet men dat hij met zekerheid de benodigde voedingsstoffen binnen krijgt.
Daarnaast zou het ook logistiek een enorm voordeel weten te bieden. Vanwege de hoge mobiliteit is er een veel meer flexibiliteit waar het apparaat opgesteld kan worden. Het uiteindelijke doel is om, zoals op bijgevoegde figuur te zien is, een kant en klaar apparaat te ontwikkelen dat volledig zelf operationeel is.
Majoor Van Reedt Dortland benadrukt in de defensiekrant (1) dat de 3D printer voorlopig nog toekomstmuziek is en dat er nog veel ontwikkelingen zullen moeten plaatsvinden voordat de printer gaat behoren tot de standaard uitrusting van Defensie. De repen zullen uiteindelijk ook eerder bedoeld zijn als aanvulling op de huidige standaard rantsoen dan als vervanging ervan.
De gezondheidszorg en voedsel
Een interessante opmerking en toepassing van het 3D printen is dat het oplossingen biedt voor mensen met dysfagie (slikproblemen) door bijvoorbeeld een hersenbloeding. Onderzoekers zijn er in geslaagd om allerhande gerechten te kunnen printen met een unieke structuur waardoor het voor deze patiënten makkelijker door te slikken is. Dit zorgt ervoor dat ze nu niet meer steeds gepureerd voedsel hoeven te eten. Het eten ziet er dan uiteindelijk ook uit zoals ze dat van eerder gewend waren. Opeens eet je weer aardappeltjes en worteltjes zoals ze er ‘normaal’ horen uit te zien. Dit komt de eetbeleving ten goede. Daarnaast zorgt dit er ook voor dat, zoals eerder beschreven, de benodigde extra voedingsstoffen in het eten verwerkt kunnen worden (2).
Conclusie
Is 3D printen dan nog toekomstmuziek? Helaas wel, momenteel dient de techniek nog verder verfijnt te worden en is het nog niet schaalbaar op heel groot formaat. Wie weet print ook jij, jouw eten af via de printer.
Bronnen:
(1) https://magazines.defensie.nl/defensiekrant/2019/15/01_3d-printen_15
https://www.ad.nl/koken-en-eten/krachtvoer-uit-de-printer-dieet-op-maat-voor-soldaat~aa4e2258/
(2) https://weblog.wur.nl/uitgelicht/3d-printen-van-voedsel/
